blog posts

Datacenter Nedir? Veri Merkezi Özellikleri Nelerdir?

Datacenter olarak bilinen “Veri Merkezi” içerisinde özel kabinlerin ve bilgisayarların yer aldığı, özel iklimlendirme tipleri ile ağ çeşitlerinin kullanıldığı ve serverların (web sunucu) kullanıldığı merkezlerdir. Data centerlar, hem kendi firmalarının hem de farklı firmaların web serverlarını ücret karşılığında barındırabilirler.

Veri merkezleri, barındırdıkları sunucuların sorunsuz çalışmasını sağlamakla sorumludur. Dolayısıyla görevleri her daim dışarıdan görüldüğü kadar basit olmayabilir. Bazı data centerlarda, işletmelere özel olarak oluşturulan paylaşımsız data center alanı varken; bazı data centerlar sadece barındırma hizmeti sunmak için kurulan paylaşımlı data center alanı olarak bilinir.

Data Center Özellikleri

Datacenterların en önemli özelliği bilgilerin depolanması, organize edilmesi, kullanılması ve tabii ki düzenli aralıklar ile yedeklenmesinin sağlanmasıdır. Bu anlamda datacenterlar paylaşımlı ya da paylaşımsız olabilir. Örneğin, paylaşımsız datacenterlar sadece tek bir servis için kurulmuş olan veri merkezleridir ve bünyelerinde başka bir sunucuya yer vermezler.

Apple, Facebook ya da Google gibi dünya devlerine ait datacenterların tümü paylaşımsız veri merkezleri kullanılır. Bu datacenterlar sadece şirketin kendi servislerini barındırdığından, başka bir sunucuya yer vermezler. Bu türdeki datacenterlara girişler de sadece izin protokolleri ile gerçekleşir.

Bunlara karşın paylaşımlı olarak hizmet veren datacenterlar ise kendi sunucuları yanı sıra diğer servislere ait sunucuları da bünyelerinde barındırır. Bünyesindeki tüm bu sunucuların da sorunsuz ve kesintisiz şekilde çalışmasından sorumludur. Nispeten daha masrafsız olan bu datacenterlar, web sitelerinin belirli bir ücret verip de anlaşarak web server servislerini barındırdıkları alanlardır.

Data Center Standartları

Veri merkezi nedir diye merak edenler, bu merkezleri büyük ve gelişmiş bilgisayarların olduğu alanlar olarak nitelendirse de, aslında datacenterların sahip olması gereken ciddi standartlar vardır. Öncelikle datacenterların, barındırdıkları web sunucuları için 7/24 hizmet vermesi gerekir. Bu nedenle bir datacenterin altyapısı uluslararası Tier Sınıflandırma Sistemi ile denetlenir.

Datacenter standartları olarak da bilinen Tier standartları, veri merkezine ait alt yapı yatırımlarının, teknoloji ve büyüme stratejileri doğrultusunda işletme hedeflerine uyumlu olması ile standart çalışma özellikleri gösterir. Bu kapsamda veri merkezi alt yapısı özellikleri ile Tier sınıflandırmasının faydalarına ve gerekliliklerine sahiptir. Temelde Tier standartları kapsayıcıdır ve diğer tüm Tier standartlarının gerekliliklerini içerir.

Bunlara ek olarak Tier standartları, performans, sunucu ihtiyaçlarını karşılama, yerel kanun, kural ve düzenlemelere uyum sağlama açısından çeşitli çözümler sunar. Böylece her Tier standardı, datacenter ile ilgili olarak soğutma, güç, gelir ve bakım gibi kriterler ile başa çıkma kabiliyeti üzerinde belirleyici standart kavramlarını içerir.

şu Sertifikası Çeşitleri Nelerdir?

Veri merkezlerinin sahip olması gereken telekomünikasyon alt yapı standartları Tier türleri olarak adlandırılır ve şu şekilde özetlenebilir:

Tier 1: Temel kapasite bileşenlerini tanımlar. şu 1 datacenter, bir ofis ortamı olmanın da ötesinde, bilgi teknolojilerini desteklemek amacıyla özel bir mekan altyapısına sahiptir. data center altyapısı, kesilmeyen güç kaynağı, özel bir alan ve hiçbir zaman kapanmayacak soğutma ekipmanı ile BT fonksiyonlarını elektrik kesintisinden koruyacak motor jeneratörü içermelidir.

Tier 2: Yedek kapasite bileşen standartlarını tanımlar. bu 2 datacenter, benzersiz idare fırsatları sağlamak amacıyla, soğutma bileşenleri ve yedek kritik güç ile site altyapısı ekipman hatalarından kaynaklanan BT işlem duraksamalarına karşı yeteneği artırılmış güvenlik marjını kapsar. Yedek bileşen kriterleri arasında, kesintisiz güç kaynağı (UPS) modül sistemleri, pompa ya da soğutucular ile motor jeneratörleri yer alır.

Hosting mi Bulut Sunucu mu? Hangisi Projenize Daha Uygun?

Tier 3: Senkronize bakım yapabilme standartlarını kapsar. Tier 3 datacenter, kullanılan ekipmanların değişimi ve bakımı için herhangi bir kesinti gerekmeyen sistemlerden oluşur. ’nin yedek bileşenlerine soğutma ve güç için ayrıca yedek bir dağıtım yolu da eklenmelidir. Böylece BT işlem ortamını desteklemek adına gereken her bileşen BT çalışmasını etkilemeden kapatılabilir ve bakımı yapılabilir.

Tier 4: Hata toleransı hususlarına dair standartları kapsar. Tier 4 alan altyapısı, Tier 3’e dayanır ve alanın alt yapı tipolojisine ayrıca hata tolerans terimi de eklenir. Hata toleransı, dağıtım yolu kesintilerinin varlığında ya da bireysel ekipmanlar arıza yaptığında, BT operasyonlarının mevcut olaydan etkilenmemesi anlamına gelir.

Datacenter özellikleri belirleyicisi olan Tier 1 ve Tier 2, performans, çalışma süresi ve yaşam döngüsü maliyetlerine ait gerekliliklerden daha çok pazara sunma süresi ve maliyet ile ilgili taktiksel standartlar olarak tanımlanabilir. Tier 1 ve Tier 2 çözümlerini seçen firmalar, gelir akışlarının ciddi bir bölümü için gerçek zamanlı ürün ya da servis kullanımına bağımlı değildir. ve Tier 4 genellikle site altyapısında yer alan stratejik çözümleri seçmenin sebepleri sıkı çalışma süreleri (uptime) ile uzun süreli yaşayabilirliktir. Tier 3 ve Tier 4 tesisleri, mevcut BT gerekliliklerinin de ötesinde etkin çalışma performansına ve devamlılığına sahiptir. Herhangi bir kesinti nedeniyle oluşacak itibar, gelir kaybı veya negatif etkinin sorumluluğunu alabilecek firmalar tarafından kullanılır.

Datacenterların Enerji Alt Yapı Özellikleri

Datacenterlar, şehir şebekesinden bağımsız olan, orta gerilim enerji hattından gelen elektrik enerjisi kullanılırlar. Bu hat paylaşımsız ve fiziki olarak korunan trafolar üzerinden UPS’lere taşınır. Böylece şehir enerjisinin kesintiye uğradığı durumlarda, özel havalandırmalara sahip yer altı kaynaklı yedek jeneratör sistemi kullanılırlar. Uzun süreli enerji kesintilerinde jeneratörler çalışır ve olası arızaların önüne geçilir.

Jeneratörler tarafından üretilen elektrik enerjisi, özel bilgisayar ortamında kontrol edilir ve enerji bitiminde yedek jeneratörün güç kaynağına geçiş için otomatik karar alınır. Böylece jeneratör geçişlerinde oluşabilecek herhangi bir dalgalanmaya karşı sistemin yedek UPS sistemi, tüm yükü online şekilde izler ve filtreler. Kapasitenin ihtiyacından bir fazla olacak tasarlanan UPS sisteminde oluşacak arıza durumunda, yük kesinti olmadan aktarılır.

Datacenterların Fiziki Güvenlik Özellikleri

Datacenter güvenlik ihtiyaçları açısından özel olarak dizayn edilmiş binalarda yer alır. Binanın her bir noktası güvenlik kameraları ile izlenir ve görüntüler kesintisiz şekilde kayıt altına alınır. Karşılama ve giriş noktasından itibaren tüm aksiyonlar, manyetik güvenlik kartları ile sağlanır. Bu sayede yetkisiz giriş ve çıkışlar engellenmiş olur.

İşletmeler İçin Bulut Sunucu Alt Yapısının Önemi

Datacenter, noc ve ofis alanlarına yapılan standart girişlerin hepsi kayıt altında tutulur. Diğer tehlikelere karşı bina genelinde gaz ve duman dedektörleri ile bina sürekli takip edilir. Datacenter dışındaki diğer alanlarda muhtemel acil durumlar için gelişmiş yangın söndürücü ekipmanlar bulunur ve dedektörler dışında yine acil durum butonları olmak zorundadır.

Datacenter Ağ ve Güvenlik Duvarı Özellikleri

Datacentera yeraltından gelen yedek fiber hatlar, fiziksel olarak korunur ve güvenlik kameraları ile bina ile her geçiş noktası izlenir. Ülkemizde son yıllarda kullanılan router ve firewall üzerinde sonlanan özel fiber hatlar, sistem ile ortak hazırlanan network hattına ulaşır. Bu hat yapısında yer alan tüm portlar V-lan olarak ayrılır.

Özel tip kablolar ile yapılan network kablolaması, kusursuz tasarıma sahip olmalıdır. Kullanılan tüm fiber ve bakır kablo demetlerinin zarar görmesinin engellenmesi için tekstil bağlar kullanılır. Network trafikleri, bu iş için görevlendirilmiş teknik personel tarafından 7/24 izlenmek zorundadır. Sunucularda oluşabilecek muhtemel bir arıza durumunda ilk müdahale yine teknik ekip tarafından gerçekleştirilir.Data center (veya Veri Merkezi) anlamı mutlak değildir, ancak esasen verilere, hizmetlere ve uygulamalara erişim sağlamak için kullanılan bir depolama, işleme ve ağ oluşturma koleksiyonudur. Bir veri merkezi, bir tesiste fiziksel bir kurulum olabilir veya fiziksel data center içinde sanal olarak kurulabilir ve bir cloud data center olarak uzaktan erişilebilir. Fiziksel veya cloud bir data center, ağ bağlantısı, donanım ve yazılım koruması, çalışma sürekliliği ve bakım sağlamak için kullanılan ek ekipman, yazılım veya sistemler içerebilir.

Veri merkezi ne için kullanılır?

Bir veri merkezinin depolama, işleme ve ağ oluşturma bölümleri, veriler, hizmetler veya uygulamalar gibi iş yazılımlarını barındırır ve birbirine bağlar. Başka bir deyişle; veri merkezi, işletmelerin verileri, hizmetleri ve uygulamaları barındırmasına, işlemesine, yönetmesine, aktarmasına ve paylaşmasına yardımcı olur. Bu verilere, hizmetlere ve uygulamalara yerel olarak erişilebilir veya uzak tesislerle paylaşılabilir veya internet üzerinden herkese açık olarak paylaşılabilir.

Fiziksel ve cloud data center arasındaki fark nedir?

Gerçekte, tüm veri merkezleri fizikseldir, ancak bir veri merkezinin bir parçası veya bir veri merkezi grubu kiralanır ve uzaktan erişilirse, buna cloud data center denebilir. Başka bir deyişle, fiziksel bir veri merkezi, içinde birden çok sanal cloud data center’ı barındırabilir ve bunun tersi de geçerlidir; birden çok fiziksel data center, bir cloud data center olarak kullanılabilir.

Veri merkezi ile cloud arasındaki fark nedir?
Veri Merkezi ve Cloud arasındaki fark.

Veri merkezinin ana bileşenleri nelerdir?

şu merkezinin ana bileşenleri bilgi işlem sunucuları, depolama altyapısı, ağ altyapısı, ağ güvenliği, yazılım teslim güvencesi, güç altyapısı, çevre yönetimi, korunma ve güvenliktir. Daha kolay kavranacağını düşünmek için, bir veri merkezi kişisel bir bilgisayar gibidir, ancak daha büyük ölçekte.

Veri Merkezi nedir? Bir veri merkezinin ana bileşenleri nelerdir?
Veri Merkezi Şeması | Veri Merkezi Ana Bölümleri

Depolama Altyapısı

Depolama altyapısı, yerel sürücüler, uzak sürücüler, cloud depolama, depolama yönetimi, depolama ağı ve yedekleme uygulamaları ve yardımcı programları anlamına gelebilir. Veri merkezlerindeki depolama altyapısı, kişisel bir bilgisayardaki sabit diskler ve SSD’ler gibidir.

Ağ Altyapısı

Bir veri merkezi, ağ altyapısını oluşturan karmaşık kablolara, yönlendiricilere ve anahtar düzenine sahiptir. Yerel veya sanal, veri merkezinin tüm parçalarını birbirlerine ve harici ağlara bağlar. Bir veri merkezindeki ağ altyapısı, bir kişisel bilgisayardaki ana kart gibi tüm bileşenleri birbirine bağlar.

Ağ Güvenliği

Bir veri merkezinin ağ güvenliği, güvenlik duvarı, anti-virüs ve izinsiz giriş önleme yardımcı programları tarafından sağlanır. Ağ güvenliği yardımcı programları, merkezi bilgi işlem sunucularına yazılım olarak yüklenen özel bir donanım sunucusuna kurulabilir. Veri merkezinin ağ güvenliği, kişisel bilgisayardaki güvenlik duvarı ve anti-virüs işlevine benzer.

Yazılım Teslim Güvencesi

Yazılım sağlama güvencesi yardımcı programları, otomatik yük devretme ve yük dengeleme mekanizmalarını kullanarak uygulamaların ve hizmetlerin performansını, esnekliğini ve kullanılabilirliğini korumayı amaçlar. bu teslim güvencesi, kişisel bir bilgisayarda bir sorun giderici gibi çalışır, bir sorun olduğunda anında çözümler bulur ve yöneticileri uyarır.

Güç Altyapısı

Veri merkezleri, uygun şekilde düzenlenmiş, dağıtılmış ve kesintisiz elektrik gücüne ihtiyaç duyar. Veri merkezleri genellikle kentsel elektrik şebekelerinden güç elde eder, ardından transformatörler kullanarak elektriği doğru voltaj ve akıma ayarlar. Ana dağıtım panoları, gücü kullanan devre kesicileri, güvenlik sigortalarını ve topraklama yollarını dağıtır. Ayrıca kesintileri önleyen, akü ve jeneratörlerde çalışan kesintisiz güç kaynağı sistemi bulunmaktadır. Çoğu veri merkezinde fosil yakıt jeneratörü bulunur, ancak modern olanlar daha çevre dostu bir çözüm olarak güneş ve rüzgar enerjisine geçmektedir.

Çevre Yönetimi

Veri merkezindeki ekipman çok hassastır ve çalışmaya devam etmek için kontrollü bir ortam gerektirir. Çevre yönetimi, termometreler, nem sensörleri ve su sensörleri gibi çeşitli sensörlere bağlıdır. Sistem, odaları mükemmel durumda tutmak için havayı belirli sıcaklık ve nem ile belirlenmiş havalandırma delikleri aracılığıyla dolaştırır. Tüm bunlar, veri merkezi ekipmanının aşırı ısınmasına veya hasar görmesine neden olabilecek havada yoğuşmayı ve yüksek sıcaklıkları önlemek içindir.

Veri Merkezi Güvenliği

Ortamın şartlandırılmasına ek olarak, veri merkezleri kirlilikten, kazalardan ve tehlikelerden korunmalıdır. merkezlerinin uzun süre çalışmasını sağlayan yangın ve gaz alarmları, su baskın dedektörleri, duman ve yangın söndürme sistemleri ile donatılmış olmalıdırlar.

Veri Merkezinin Korunması

Veri merkezleri, insan erişimine dair çok sıkı kurallara sahiptir, Sadece yetkili kişiler veri merkezlerine içten müdahale edebilir. Bunun üstüne, çevresinde izinsiz girişlerin fark edilmesi veri merkezinin güvenliğini sağlamak için çok önemlidir. Bu yüzden şirketler erken alarm vermek ve izinsiz insan müdahalelerine karşı koymak için fiber optik izinsiz giriş tespit etme sistemleri kullanmaya başlamışlardır. Bazı veri merkezileri “karanlık” yapılmışlardır, yani çalışmak ve bakım yapmak için insan kontrolüne ihtiyacı yoktur. İnsan kontrolü olmaması insandan dolayı yaşanan kazaları azaltmıştır ve insanların ışık gibi lojistik ihtiyaçlarına ihtiyacı olmadığı için bunlara “Karanlık” Veri merkezi denilmiştir. Gelecekte karanlık veri merkezleri daha da yaygın olup veri merkezi güvenliğine en iyi çözüm olacaktır.